Informacje dla rodziców

I Umiejętności społeczne. 
1. Łatwo przystosowało się do środowiska przedszkolnego 
2. Zgłasza swoje potrzeby 
3. Nawiązuje kontakt z rówieśnikami 
4. Rozumie i wykonuje proste polecenia nauczyciela 
5. Chętnie zdobywa nowe doświadczenia 

II Samoobsługa 
1. Samodzielnie myje ręce i twarz 
2. Sygnalizuje potrzeby fizjologiczne i samodzielnie korzysta z toalety 
3. Samodzielnie potrafi jeść łyżką i pić z kubka 
4. Samodzielnie zdejmuje i podciąga ubranie 

III Emocje dziecka 
1. Rozpoznaje i próbuje nazwać własne uczucia: radość, smutek, złość 
2. Potrafi panować nad złością 

IV Rozwój procesów poznawczych 
1. Percepcja wzrokowa 
a Odpowiada na pytania nauczyciela dotyczące treści obrazków 
b Składa obrazek pocięty na 2-4 części w kształcie kwadratu lub prostokąta 
c Dostrzega wyraźne różnice porównując dwa obrazki 
2 Percepcja słuchowa 
a Rozpoznaje dźwięki z najbliższego otoczenia 
b Wskazuje obrazki kojarzące się z danym dźwiękiem 
3 Mowa 
a Posługuje się prostymi, kilkuwyrazowymi zdaniami 
b Mówi w sposób zrozumiały dla otoczenia 
4 Myślenie, pamięć, uwaga 
a Potrafi skoncentrować uwagę przez 15 minut 
b Zapamiętuje krótkie wierszyki i rymowanki 
c Jest zainteresowane zajęciami 

V Bezpieczeństwo 
1. Nie oddala się od nauczyciela z wyznaczonych pomieszczeń i terenu zabawy 

VI Dziecięca matematyka 
1. Potrafi podzielić zabawki na takie same i inne 
2. Nazywa i wskazuje części ciała 
3. Potrafi poprawnie policzyć minimum 3 przedmioty 
4. Rozpoznaje kształt koła, używa jego nazwy 

VII Sprawność manualna 
1. Potrafi naklejać elementy, mieszcząc się w określonym konturze 
2. Umie naklejać na kartkę pocięty obrazek, prawidłowo łącząc części 
3. Wykonuje czynności manipulacyjne (rozdziera papier na dwa kawałki, tworzy kulę z papieru, toczy wałeczek z plasteliny) 

VIII Sprawność ruchowa 
1. Przyjmuje prawidłową pozycję w siadzie płaskim, w przysiadzie ze skrzyżowanymi nogami, na krzesełku 
2. Porusza się na czworakach, wspierając się na całych dłoniach i palcach stóp 
3. Rzuca woreczek do góry i w różnych kierunkach, oburącz i jedną ręką 
4. Biega swobodnie do przodu, po obwodzie koła, w wyznaczonym kierunku, do określonego celu i zatrzymuje się na sygnał 
5. Uczestniczy w zabawach ruchowych zorganizowanych przez nauczyciela
 
                                                                        

 

Dziecko czteroletnie znacznie lepiej niż trzyletnie orientuje się w otoczeniu i nie potrzebuje bliskości dorosłych w takim stopniu jak trzylatek, jest bardziej ufne. Nie ma większych problemów z adaptacją do nowych sytuacji, osób, rzeczy czy pomieszczeń. Umie podporządkować się normom, zasadom (np. podczas pełnienia dyżuru), zna imiona dzieci w grupie przedszkolnej, jest zaciekawione wybranymi elementami nowego środowiska. Zdobyte umiejętności ruchowe zwiększają jego poczucie niezależności i pomagają
w poznawaniu otoczenia. Jest zręczne i energiczne fizycznie, pomysłowe i samodzielne.
Czterolatek potrafi samodzielnie ubrać się i rozebrać, posługiwać się widelcem i wybrać produkty na kanapkę, którą chce zjeść; rozumie zależność ubioru od pory roku, znaczenie czynności higienicznych; kontroluje czystość własnego ciała i ubioru; nabywa odporności na niepowodzenia; zaczyna mieć wiarę we własne siły; umie porządkować zabawki na półkach, sprzątać po posiłkach i zajęciach; doraźnie pomaga w pracach domowych, np.w nakrywaniu do stołu, a podczas posiłku opowiada, co zdarzyło się
w przedszkolu. Jego działania są już celowe i zaplanowane.Intensywnie rozwija się u niego wielka motoryka, np. szybko biega, dobrze rzuca piłką i potrafi kopać ją w biegu, podskakuje i tańczy, skacze na jednej nodze, jeździ na rowerze z trzema kółkami, samodzielnie schodzi ze schodów, stawiając naprzemiennie nogi. Nabiera zwinności, staje się wrażliwe na muzykę, lubi tańczyć.
U dziecka czteroletniego pojawiają się również ruchy narzędziowe – praksje i dlatego: zaczyna ono dużo rysować, malować, lepić, często sięga po nożyczki, ponieważ sama czynność przecinania jest dla niego atrakcyjna. Konstruuje z różnego rodzaju klocków.
Jest spragnione towarzystwa rówieśników – rozwija się u niego poczucie członka społeczności rówieśniczej, lecz nadal nie potrafi bawić się w większym zespole. Jest to zabawa „obok siebie”. W zabawach korzysta już z własnej wyobraźni i trudno mu włączać się
w zabawę kolegów.

Czterolatek zna i uświadamia sobie te normy, według których ocenia zachowanie własne i innych, ale nadal reaguje gwałtownie i jest konfliktowy. Podejmuje próby czekania na swoją kolej. Często nie podporządkowuje się zawartym umowom
i obowiązującym w grupie zasadom. Lubi przeciwstawiać się poleceniom, które do tej pory wykonywał bez jakichkolwiek oporów, dlatego potrzebne jest w tym okresie określenie przez dorosłego jasnych granic postępowania, stanowczość i konsekwencja.

U dziecka czteroletniego obserwuje się chęć podobania się innym. Dlatego chętnie zwraca na siebie uwagę, często domaga się pochwał ze strony dorosłych.
Ma wyraźne poczucie „ja”, co wyraża poprzez bunt, upór, rywalizację i władczość. Jest to również przyczyną przejawów fizycznej agresji. Dorosły musi towarzyszyć dziecku w porządkowaniu przez niego świata i powinien dokładnie określić jego obowiązki.
Wraz ze wzrostem zaufania do dorosłych, a tym samym poczucia bezpieczeństwa, dziecko zaczyna panować nad swoimi emocjami. Pojawia się w tym czasie fanatyczny stosunek do prawdy, dlatego intencje dorosłego są mniej ważne niż prawda („obiecałeś”). Czterolatek zaczyna dostrzegać, że kłamstwo jest czymś złym. Okazuje radość i zadowolenie z dobrze spełnionych obowiązków i dyżurów; wie, kiedy i dlaczego jest szczęśliwe.
U czterolatka wyraźnie ujawniają się potrzeby tworzenia i wyrażania siebie, dlatego należy mu dostarczyć bogatego materiału do zabaw konstrukcyjnych, do malowania, wycinania, wydzierania, układania, rysowania, modelowania, eksperymentowania kolorami oraz tworzenia muzyki.
W tym wieku wzrasta ciekawość poznawcza dziecka, dlatego zadaje ono coraz więcej pytań i domaga się udzielania konkretnych odpowiedzi na czasem trudne dla dorosłego pytania. Czterolatek zna ok. 1500 słów, mówi w miarę płynnie i zadaje wiele pytań typu: „kiedy?”, „dlaczego?”. Buduje zdania złożone, wzrasta jego zasób słownictwa. Używa większej liczby rzeczowników określających nazwy zawodów, pojazdów, miast, ulic i przyimków określających wielkość i położenie przedmiotów w przestrzeni. Zauważa się
u niego rozwój słuchu fonemowego. Dziecko czteroletnie dzieli wyrazy na sylaby, tworzy rymowanki, podpisuje swoje prace imieniem i jest zainteresowane nazwami liter. Wyrazem jego twórczości językowej są neologizmy. Interesuje się książeczkami, tworzy długie historyjki na bazie treści poznanych utworów literackich oraz będących wytworem jego fantazji.
Rozumie znaczenie komunikacji interpersonalnej, potrafi dostosować swoją wypowiedź do wybranych sytuacji (w sklepie, w przedszkolu, na placu zabaw), osób i celów pragmatycznych.
Zauważa i unika niektórych zakłóceń w komunikacji z rówieśnikiem (stanie tyłem, unikanie kontaktu wzrokowego). Nabywa umiejętności do wyrażania rozkazów, poleceń i pragnień („ja chcę…, ja wolę…”). Pożądane zachowania dorosłego w tym okresie rozwoju dziecka to: kreatywność w tworzeniu środowiska inspirującego ciekawość poznawczą dziecka, konsekwencja podczas przestrzegania przyjętych norm i zasad, opanowanie i cierpliwość w odpowiadaniu na pytania, pomysłowość w projektowaniu czynności o charakterze twórczym, bogactwo wypowiedzi językowych, czujność podczas organizowania zabaw ruchowych, np. w terenie.
Te cechy świadczą o zainteresowaniu się sprawami dziecka i o miłości dorosłego do dziecka.
 

 DZIECKO 5-LETNIE W PRZEDSZKOLU

Rozwój 5-latka obejmuje coraz większą ruchliwość i energię, ciekawość świata, a także sprawniejszą umiejętność mowy. Niektóre z chęcią rozpoczynają w tym wieku naukę pisania i czytania, inne jeszcze nie są tym zainteresowane – żadna z tych sytuacji nie jest powodem do niepokoju. Dzieci budują w tym wieku poprawne zdania, znają około 2 tys. słów.
Rozwój fizyczny 5-latka
Pięcioletnie dziecko coraz lepiej koordynuje swoje ruchy, nadal zdarza mu się przewrócić, ale już dużo rzadziej niż jeszcze kilka miesięcy wcześniej. W tym wieku dziecko ma dużą potrzebę ruchu, wypróbowywania swoich nowych umiejętności i ćwiczenia równowagi. Rodzice powinni pozwolić dziecku na rozwój ruchowy i pewną swobodę. Jeśli dziecko lubi jazdę na rowerze czy hulajnodze trzeba przede wszystkim zadbać o jego bezpieczeństwo: wybrać miejsce do jazdy, gdzie nie jeżdżą samochody,
a także zaopatrzyć dziecko w ochraniacze i kask. Można zachęcać dziecko do innych form aktywności, takich jak pływanie, taniec czy jazda na wrotkach.
Jak rozwija się pięciolatek?
Pięciolatek ma przede wszystkim głowę pełną nowych pomysłów.

Rozwój 5-letniego dziecka dotyczy także precyzji ruchów dłoni i koordynacji oko-ręka. Coraz lepiej takiemu maluchowi idzie malowanie, lepienie z plasteliny, wycinanie i klejenie. Obrazki dziecka mają coraz więcej szczegółów i są bliższe rzeczywistości.
Rodzice powinni przyjrzeć się rozwojowi dziecka w przypadku, jeśli:

 
W powyższych przypadkach wskazana jest także wizyta u lekarza. Takie objawy mogą sugerować zaburzenia rozwoju
i przetwarzania sensorycznego. Przyda się także wizyta u logopedy, jeśli dziecko sepleni. Seplenienie nie przechodzi samo, dziecko z niego nie wyrośnie bez specjalnych ćwiczeń.
Rozwój psychiczny 5-latka
Pięciolatek, to nadal dziecko dość egocentryczne, to znaczy nie rozumiejące, że inni myślą czy odczuwają inaczej niż ono. Jest to normalnym etapem rozwoju psychiki dziecka. Interesują go bardzo różne sprawy, może zadawać rodzicom trudne pytania,
a także wstydliwe pytania. Ważne, aby na nie odpowiadać w prosty sposób i nie okazywać przy tym negatywnych uczuć. Dziecko będzie w stanie je wyczuć. W odpowiadaniu na różne pytania dziecka, może rodzicom pomóc specjalna encyklopedia dla dzieci.
Pięciolatek może z chęcią uczyć się pisać i czytać, jednak szybko straci zainteresowanie tymi czynnościami, jeśli zauważy,
że jest to przymus. Maluch powinien traktować pisanie i czytanie jako zabawę i spędzanie wspólnego czasu z rodzicami. Niektóre dzieci nie mają potrzeby pisania i czytania w tym wieku, ich także nie należy do tego zmuszać.
Rozwój emocjonalny 5-latka może przejawiać się gwałtownymi reakcjami – awanturami, krzykiem, płaczem, histerią, obrażaniem się, a nawet agresją fizyczną, biciem czy pluciem. Dziecko jeszcze nie radzi sobie ze swoimi emocjami, których czuje coraz więcej. Innymi sposobami "radzenia sobie" ze swoją emocjonalnością jest obgryzane paznokci czy dłubanie w nosie.
  

 
Kompetencje sześciolatka warunkujące powodzenie w szkole
 
Zna przestrzeń w działaniu; orientuje się w położeniu przedmiotów w przestrzeni: wyobraża
sobie przedmiot na podstawie drobnych części (puzzle, części obrazka); określa kolejność
pojawiania się zdarzeń w czasie w trakcie układania serii obrazków, umie przyporządkować
przyczynę do widocznego skutku; opisuje stan początkowy, końcowy i pośredni
na bazie treści historyjek obrazkowych lub wydarzeń w opowiadaniu, wybiega myślą poza
treść obrazków, tworzy dalszy ciąg wydarzeń; łączy w celowy sposób figury geometryczne
w obraz; łączy czynności i zjawiska w czasie (jesień – robienie zapasów); dostrzega przyczyny
i skutki w działaniu ludzi oraz związki między przyczyną i skutkiem w przyrodzie;
zna następstwa zjawisk przyrody (pory roku); wyjaśnia przyczyny zjawisk; wyróżnia części
z całości; porównuje przedmioty i wykrywa różnice między obiektami: buduje szeregi różniące
się wielkością; łączy przedmioty w grupy (zbiory); nazywa przedmioty jednorodne;
łączy przedmioty w grupy na podstawie cech percepcyjnych; układa przedmioty w szereg
metodą prób i błędów; uogólnia w formie definicji użytkowych i opisowych zawierających
cechy istotne i nieistotne; próbuje abstrahować od cech nieistotnych; umie rozwiązać zadanie
w sytuacjach naturalnych (mycie zębów), wzmacnianych przez nauczyciela (nazwij
słonia), celowo zorganizowanych przez nauczyciela; skupia uwagę na rzeczach i dostrzega
ich cechy; skupia uwagę na osobach i dostrzega ich wygląd, czynności, gesty, mimikę;
koncentruje się na poleceniach i informacjach; zapamiętuje polecenia, zadania, informacje,
szeregi dźwiękowe; pamięta poznane wiersze; włącza informacje w system własnej wiedzy
i wykorzystuje w odpowiednim momencie; zapamiętuje kolejność dźwięków, gestów,
zdarzeń, obrazków, serię figur geometrycznych.
 Rozumie proste znaki drogowe; wyraża nastój i uczucia mimiką lub gestem; interpretuje
treść własnych rysunków i wytworów; rozumie znaczenie wybranych kodów; odbiera
treści przekazywane prze ruch (piórko); wyszukuje podobieństwa między przedmiotami,
barwami i zjawiskami; rozumie treści przekazywane przez znaki słuchowe (np. dźwięk
dzwonka – zbiórka) .
 
 Aktywność ruchowa – wielka i mała motoryka (pisanie)
 
 Samodzielnie wykonuje szereg czynności (przelewa płyny) .
 Ma ukształtowane nawyki mycia zębów; sprawnie porusza się po kole w rytm muzyki
(skoki, podskoki, marsz, bieg); rzuca i chwyta prawą i lewą ręką; rzuca do celu; rzuca
w dal; kopie piłkę; ma orientację w przestrzeni; akceptuje potrzeby wypoczynku swojego
i innych; płynnie wykonuje ruchy podczas przelewania, wodzenia, rysowania po śladzie.
 Potrafi wykonać czynności samoobsługowe (mycie zębów); układa powtarzające się elementy
w całość; łączy kropki; rysuje linie pionowe, poziome, równoległe, ukośne; posługuje
się nożyczkami; zgina po zaznaczonej linii i bez linii; dopasowuje przedmioty do siebie;
posługuje się kredką, ołówkiem, klejem; wodzi palcem po linii i po ograniczonym polu;
rysuje po śladzie; rysuje postać ludzką z wszystkimi elementami; trzyma prawidłowo narzędzie
pisarskie
 
 Aktywność i umiejętności społeczne oraz samowiedza
 
 Rozpoznaje siebie w różnych sytuacjach; nazywa części ciała; ma świadomość siebie
(nazwisko, imię); ma świadomość własnego terytorium; ma świadomość sprawstwa; rozpoznaje,
nazywa i wartościuje własne cechy charakteru oraz własne i cudze zachowanie;
ma świadomość i akceptuje swoje mocne strony; określa własne upodobania, zainteresowania,
marzenia; dostrzega reakcje innych na własne zachowanie .
 Rozpoznaje, nazywa i wyraża własne uczucia; analizuje zachowania własne w sytuacjach
trudnych; ma świadomość przyczyn powstałych emocji; odczuwa radość z pokonywania
trudności; podejmuje działanie w sytuacjach trudnych i problemowych; włącza się
w pracę grupy; sprawia radość własnym zachowaniem; pełni różne role społeczne (dziecka,
wnuka, kolegi); samodzielnie ocenia własne zachowania .
 Pomaga innym, przyjmuje rolę pomocnika; samodzielnie korzysta ze środowiska przedszkolnego;
nazywa członków swojej rodziny; przedstawia się; zna stopień pokrewieństwa
członków własnej rodziny; określa uczucia w stosunku do swoich najbliższych; nazywa
imieniem członków rodziny; pomaga i asystuje w pracach domowych; okazuje uczucia;
uczestniczy w uroczystościach związanych z tradycjami rodzinnymi; uczestniczy w życiu
rodziny; interesuje się starszymi członkami rodziny; interesuje się rodzeństwem; interesuje
się sposobem spędzania czasu wolnego w rodzinie; przestrzega norm i zachowań regulujących
współżycie w grupie; ma świadomość przynależności do grupy; potrafi właściwie
zachować się podczas konfliktu; rozumie zachowania empatyczne; rozumie i używa form
grzecznościowych; interesuje się sąsiadami; ciekawi je struktura administracyjna państwa;
interesuje się zawodami .
 Zauważa przejawy nieuczciwości w życiu codziennym oraz wartość uczciwości; dostrzega
sposoby postępowania, które są ukierunkowane na czynienie dobra; cieszy się z dobrze
wykonanego zadania; widzi konsekwencje własnego postępowania; ma poczucie obowiązku
i odpowiedzialności za wykonanie zadania; wykorzystuje poznaną literaturę w inscenizacji;
potrafi uważnie słuchać dłuższych form literackich (opowiadania); dostrzega związek
między gestem, ruchem i słowem; inscenizuje w oparciu o własne teksty .
 
 Umiejętności językowe i komunikacyjne
 
 Nazywa przedmioty codziennego użytku, maszyny i urządzenia; nazywa zawody, pojazdy,
kolory i kształty; tworzy neologizmy; uściśla znaczenia słów; posługuje się pojęciami
ogólnymi; klasyfikuje treści na podstawie związków przynależności, podrzędności, nadrzędności;
dokonuje uogólnień w wypowiedzi; posługuje się nazwami określającymi położenie
przedmiotów w przestrzeni (nad, pod itd.); posługuje się zdaniami podczas opisywania
rzeczywistości i obrazków; posługuje się równoważnikami zdań podczas nadawania
tytułów obrazków; rozumie znaczenie przyimków określających położenie przedmiotów
w przestrzeni; używa i stosuje liczebniki główne i porządkowe; potrafi zadać pytanie, sformułować
prośbę; zna zwroty powitalne i pożegnalne; potrafi nawiązać rozmowę; zna zwroty
stosowane w rozmowie; umie wypowiadać pragnienia, marzenia; formułuje twierdzenia
i przypuszczenia; umie wyrażać sądy i formułować wnioski w różnych sytuacjach problemowych;
reguluje siłę głosu w naturalnych sytuacjach; różnicuje i moduluje głosem podczas
ekspresyjnych wypowiedzi, np. inscenizacji; opisuje wygląd bohaterów literackich;
wypowiada się na temat obrazka i sytuacji .
 
 Wiedza dziecka sześcioletniego o świecie
 
 Posiada elementarną wiedzę na temat zdrowia i profilaktyki; zna elementarne zasady
sprzyjające zdrowiu i zagrażające zdrowiu; potrafi myć zęby; zna zawody związane
ze zdrowiem; zna zasady ruchu drogowego oraz zasady korzystania z ruchu drogowego
dla pieszych (np. korzystanie z oznakowanych przejść dla pieszych z sygnalizacją świetlną
i bez niej) .
 Zna czynności ludzi uwarunkowane zmianami pór roku (zapasy, ubiór).
 Zna zwyczaje, tradycje i religie rodziny; sposoby spędzania czasu wolnego w rodzinie;
kulturę stołu; miejsce zamieszkania; wybrane pomieszczenia w mieszkaniu lub domu
i określa ich funkcję; wybrane urządzenia wykorzystywane w gospodarstwie domowym
(sokowirówka); wybrane zawody w środowisku bliższym i dalszym .
 Zna swoją miejscowość, kraj; wie, jakiej jest narodowości; interesuje się wykonywanymi
zawodami, zna barwy narodowe, hymn, godło; interesuje się życiem rówieśników
w innych krajach .
 Zna kilka instrumentów perkusyjnych .
 Zna procesy produkcyjne wybranych produktów (sok); rozróżnia przedmioty codziennego
użytku i określa ich przeznaczenie; posługuje się podstawowymi narzędziami (nożyczki,
ołówek) oraz materiałami; rozumie użyteczność sprzętów gospodarstwa domowego; zna
funkcje środków komunikacji transportu lądowego, wodnego i powietrznego .
 
 
 Wiedza i umiejętności w zakresie matematyki i czytania
 
 Posługuje się liczebnikami głównymi i porządkowymi; podaje liczbę elementów w zbiorze,
ustala równoliczność zbiorów; porównuje zbiory nierównoliczne; tworzy szeregi; wskazuje
kolejność i miejsce elementów w szeregu; potrafi dodawać i odejmować; zestawia przedmioty
w pary; rozumuje operacyjnie lub nieoperacyjnie w zakresie stałości liczby; klasyfikuje
przedmioty według trzech cech, zna podstawowe figury geometryczne.
 
Interesuje się obrazem, ilustracją, tekstem, czyta globalnie proste wyrazy, dzieli słowa
na sylaby; wyodrębnia w prostych słowach głoski w nagłosie i wygłosie, śródgłosie; wyodrębnia
wszystkie głoski w prostych słowach; stosuje symbole i znaki.
 Ma świadomość schematu własnego ciała; nazywa części ciała; potrafi określić kierunek
prawa, lewa, góra, dół w stosunku do osi własnego ciała; potrafi narysować postać
człowieka; potrafi określić położenie przedmiotu w przestrzeni; dostrzega różnice między
przedmiotami; określa wielkość; układa szeregi według podanego rytmu; wskazuje kolejne
elementy w szeregu; układa szlaczki zgodnie z instrukcją; dostrzega rytmiczność w przyrodzie;
dostrzega następstwo dni tygodnia; przewiduje skutki działań w sytuacjach życiowych;
przewiduje następstwa zdarzeń; liczy przedmioty w zakresie mu dostępnym; ustala
miejsce liczby w ciągu liczbowym; manipuluje przedmiotami i ustala wynik w zakresie mu
dostępnym; dodaje i odejmuje na zbiorach zastępczych; grupuje przedmioty ze względu
na przynależność; klasyfikuje przedmioty według określonych cech; ustala równoliczność
w sytuacjach życiowych i zadaniowych; wyodrębnia i nazywa figury.
 
 Aktywność twórcza
 
 Wyraża swoje doświadczenie poprzez improwizację muzyczną; układa kompozycje
z figur geometrycznych, posługuje się pomysłowością i wyobraźnią twórczą wyrażoną
w swobodnym ruchu.
 Uczestniczy w zabawach doskonalących wyobraźnię .
 Potrafi tworzyć nowe przedmioty; naśladować czynność bez obecności wzoru (zabawy
inscenizowane); przekształca figurę wyjściową w dowolną (kółka); potrafi wyobrazić sobie
nowe przedmioty w oparciu o stare (inne wykorzystanie guzika, skakanki); tworzy neologizmy;
wyobraża sobie ruchy nieznanych przedmiotów, np. ufo; łączy w dowolny sposób
figury geometryczne w obraz; wymyśla nowe nazwy znanych przedmiotów .
 

Na podstawie: Programu Wychowania w przedszkolu "Nasze przedszkole”
wspomagający rozwój aktywności dzieci autorstwa Małgorzaty Kwaśniewskiej oraz Wiesławy Żaby-Żabińskiej.